Reanimacja dziecka – te zasady musisz znać!
Poznanie zasad reanimacji dzieci znacząco zwiększa szanse na uratowanie im życia w sytuacji, gdy jest ono zagrożone wskutek wypadku, utonięcia czy zadławienia. Postępowanie reanimacyjne zależy od wieku dziecka.
- Ewa Janczak-Cwil
Reanimacja dziecka, zwana też resuscytacją, nie jest trudna pod jednym warunkiem: że zna się zasady jej przeprowadzania. Ze względu na mniejszą masę ciała dzieci i drobniejszą budowę ciała nie wymaga aż tak dużo siły, jak w przypadku osoby dorosłej. Prawidłowo przeprowadzona reanimacja dziecka ma szanse utrzymać je przy życiu do czasu przyjazdu karetki i uzyskania profesjonalnej pomocy. Na świecie aż 2,3 tysiąca dzieci dziennie umiera w wyniku nieumyślnych wypadków – np. utonięcia, zakrztuszenia się, wypadków w domu i poza nim. Część z nich mogłaby przeżyć, gdyby udzielono im pomocy jeszcze przed przyjazdem pogotowia.
Reanimacja dziecka:
- zanim zaczniesz
- reanimacja dziecka w wieku niemowlęcym
- resuscytacja dziecka (od 1 r.ż. do okresu pokwitania)
- ważne podczas reanimacji dzieci
Kiedy potrzebna jest reanimacja dziecka
Jeśli dziecko doznało urazu, trzeba najpierw sprawdzić, czy oddycha i ma wyczuwalne tętno. Popatrz, czy jego klatka piersiowa porusza się, spróbuj też usłyszeć albo poczuć oddech, zbliżając twarz do jego ust. Pamiętaj, że dodatkowy objaw niedotlenienia to blada lub siniejąca skóra.
Puls dziecka najlepiej sprawdzisz, gdy położysz swój palec wskazujący na tętnicy szyjnej malucha (obok grdyki, tzw. jabłka Adama). Nie rób tego kciukiem, gdyż możesz wyczuć własne tętno i wziąć je za puls dziecka.
Jeśli podejrzewasz, że dziecko zakrztusiło się ciałem obcym (np. cukierkiem, koralikiem), odchyl jego głowę, zajrzyj do buzi i postaraj się usunąć je z gardła. Musisz je wygarnąć zgiętym palcem wskazującym (w innym wypadku mogłabyś niechcący wepchnąć przedmiot jeszcze głębiej).
Jeśli dziecko nie oddycha, ale ma wyczuwalne tętno, wykonaj tylko sztuczne oddychanie. Gdy maluch nie oddycha i nie ma tętna, musisz zacząć wykonywać pełną reanimację dziecka.
Reanimacja dziecka w wieku niemowlęcym
Poniżej instrukcja, jak wykonać sztuczne oddychanie (niemowlę nie oddycha, ale jego serce bije):
- Połóż dziecko na plecach na podłodze.
- Delikatnie odchyl mu głowę do tyłu i unieś podbródek.
- Obejmij ustami usta i nos dziecka.
- Wdmuchaj powietrze do płuc dziecka – klatka piersiowa powinna się unieść.
- Odejmij usta od twarzy dziecka. Gdy jego klatka piersiowa opadnie, kolejny raz wdmuchaj powietrze do płuc dziecka. Powtarzaj.
- Jeśli maluch nie zacznie oddychać sam, kontynuuj wdechy aż do przybycia pomocy.
Reanimacja niemowlęcia:
- Zacznij od 30 uciśnięć klatki piersiowej dziecka – przyłóż czubki drugiego i trzeciego palca do mostka dziecka, około centymetra poniżej poziomu sutków. Naciskaj na mostek tak, aby klatka piersiowa obniżała się o nie mniej niż 4 cm.
- Zrób dwa wdechy ratownicze, czyli sztuczne oddychanie opisane powyżej.
- Wróć do uciskania klatki piersiowej. Powtarzaj na zmianę: 30 uciśnięć klatki piersiowej i 2 wdechy ratownicze.
- Co minutę sprawdzaj puls. Jeśli po pierwszej minucie serce i oddech dziecka nie wrócą, zadzwoń po pogotowie i natychmiast wróć do reanimacji dziecka. Kontynuuj ją aż do przyjazdu karetki.
Reanimacja dziecka od 1 r.ż. do okresu pokwitania
Jeżeli dziecko nie oddycha, ale jego serce bije, trzeba przystąpić do sztucznego oddychania:
- Połóż dziecko na plecach.
- Odchyl mu głowę do tyłu i unieś podbródek.
- Palcami jednej ręki zaciśnij mu nos.
- Obejmij ustami usta dziecka.
- Wykonaj dwa wydechy (klatka dziecka musi się po każdym z nich unieść), a jeśli nie daje to efektu, powtarzaj jeden wydech co trzy sekundy aż do przybycia pomocy.
Reanimacja dziecka:
- Wykonaj 30 uciśnięć klatki piersiowej dziecka – ułóż nasadę jednej dłoni (gdy dziecko jest małe) lub obie dłonie jedna na drugiej (gdy dziecko jest starsze) na mostku dziecka, około centymetra poniżej linii sutków. Wyprostuj łokieć/łokcie i uciskaj klatkę piersiową na głębokość minimum 5 cm.
- Wykonuj dwa oddechy ratownicze zgodnie z opisem umieszczonym wyżej.
- Ponownie przystąp do uciskania klatki piersiowej i wykonaj 30 uciśnięć. Powtarzaj – na każde 30 uciśnięć powinny przypadać 2 oddechy ratownicze.
- Co minutę sprawdzaj puls. Jeśli po pierwszej minucie reanimacji dziecka puls i oddech nie wrócą, zadzwoń po pogotowie i natychmiast wróć do reanimacji dziecka. Kontynuuj ją bez przerwy aż do przyjazdu ratowników medycznych.
Jeśli nie jesteś sam/a, reanimację dziecka, niezależnie od jego wieku, można prowadzić w dwie osoby. Jest to prostsze i mniej męczące. Jak to zrobić, przeczytasz w materiale: Resuscytacja dziecka.
Reanimacja dziecka – o tym trzeba pamiętać
- U niemowląt należy bardzo delikatnie odchylać głowę do tyłu, aby nie uszkodzić kręgosłupa dziecka.
- W czasie sztucznego oddychania zwracaj uwagę, czy klatka piersiowa dziecka unosi się – jeśli nie, spróbuj raz jeszcze odchylić głowę malca, unieś jego podbródek i rozpocznij od nowa.
- Po poważnym wymagającym reanimacji wypadku zgłoś się z dzieckiem do lekarza, nawet jeśli wydaje ci się, że dziecku nic już nie dolega.
Konsultacja: dr n. med. Alicja Karney, Oddział Pediatryczny Hospitalizacji Jednego Dnia w Instytucie Matki i Dziecka w Warszawie
Więcej o udzielaniu pomocy dzieciom:
- Wstrząs anafilaktyczny - mamo alergika, przygotuj się!
- Jak wyjąć dziecku kleszcza
- Pierwsza pomoc przy użądleniu osy