
Urlop wychowawczy 2021: zasady, wymiar, podstawa prawna
Spis treści:
- Urlop wychowawczy w 2021: komu przysługuje?
- Urlop wychowawczy: ile trwa?
- Zasady wykorzystania urlopu wychowawczego
- Wniosek o urlop wychowawczy
- Zasiłek na urlopie wychowawczym
- Przerwanie urlopu wychowawczego
- Obniżenie wymiaru czasu pracy zamiast urlopu wychowawczego
- Ochrona przed zwolnieniem w trakcie urlopu wychowawczego
- Ciąża w trakcie urlopu wychowawczego
- Urlop wychowawczy 2021: komu nie przysługuje?
- Najczęstsze pytania dotyczące urlopu wychowawczego
Urlop wychowawczy w 2021: komu przysługuje?
Urlop wychowawczy jest przerwą w pracy, aby móc dalej sprawować osobistą opiekę nad dzieckiem, po tym, jak wykorzystałaś inne formy urlopu po urodzeniu dziecka. Prawo do urlopu wychowawczego przysługuje rodzicom:- do końca roku, w którym dziecko obchodzi 6 urodziny;
- do momentu uzyskania przez dziecko pełnoletności w przypadku dzieci niepełnosprawnych (w ramach dodatkowego urlopu wychowawczego).
Urlop wychowawczy: ile trwa?
Wymiar urlopu wychowawczego wynosi maksymalnie 3 lata (36 miesięcy), pod warunkiem, że oboje rodziców się nim podzieli – nie może być tak, że tylko jedno z nich będzie zajmować się dzieckiem przez cały ten okres. Dziecko musi spędzić z drugim z opiekunów przynajmniej jeden miesiąc z 36 przysługujących rodzicom w ramach urlopu wychowawczego. W przypadku, gdy tylko jeden rodzic zamierza przebywać na urlopie wychowawczym, jego wymiar wynosi maksymalnie 35 miesięcy – można wziąć go w całości naraz albo podzielić na maksymalnie 5 części, można też z niego zrezygnować w dowolnym momencie.Mama i tata mogą jednocześnie korzystać z całego urlopu wychowawczego. Zmienia to oczywiście czas jego trwania dla każdego z nich: jeżeli opiekujemy się dzieckiem w tym samym czasie, urlop trwa maksymalnie 18 miesięcy.
Zasady wykorzystania urlopu wychowawczego
Jeśli nie chcesz wykorzystać od razu całego urlopu wychowawczego, możesz to zrobić nawet w 5 częściach. Warto pamiętać, że:- w czasie urlopu wychowawczego nie otrzymujesz wynagrodzenia (nie jest to urlop płatny);
- wygasają zobowiązania pracodawcy wobec ciebie i odwrotnie;
- urlop wychowawczy wlicza się do okresu zatrudnienia (jest to okres składkowy, więc liczy się też do emerytury i wpływa na jej wysokość).
Prawo pozwala pracować podczas urlopu wychowawczego i to nie tylko u naszego pracodawcy pod warunkiem jednak, że wykonywana praca nie wyklucza sprawowania opieki nad dzieckiem. W tym czasie można też się uczyć.
Jeżeli masz umowę terminową, z określonym czasem jej trwania, masz prawo do urlopu wychowawczego, jednak wyłącznie do dnia, do którego zawarta jest twoja umowa o pracę. Przebywanie na urlopie wychowawczym nie powoduje automatycznego wydłużenia umowy na kolejne miesiące.
Wniosek o urlop wychowawczy
Wniosek o urlop wychowawczy składasz u swojego pracodawcy nie później niż 21 dni przed planowaną datą rozpoczęcia urlopu. Do wniosku musisz dołączyć pisemne oświadczenie drugiego rodzica (opiekuna) dziecka o braku zamiaru korzystania z urlopu wychowawczego przez okres wskazany we wniosku. Pracodawca musi uwzględnić złożony wniosek, nie może odmówić przyznania urlopu wychowawczego. Możesz zmienić plany do 7 dni przed rozpoczęciem urlopu, składając u pracodawcy pisemny wniosek o wycofanie wcześniejszego podania.Zasiłek na urlopie wychowawczym
Co do zasady w trakcie urlopu wychowawczego nie przysługuje ci zasiłek. Jeżeli jednak przebywasz na urlopie i w jego trakcie pobierasz zasiłek rodzinny, możesz starać się o przyznanie zasiłku wychowawczego, będącego formą pomocy dla osób o najniższych dochodach. Wynosi on 400 zł miesięcznie, wypłacany jest przez 24, 36 lub 72 miesiące, w zależności od liczby posiadanych dzieci i ich szczególnych potrzeb.Przerwanie urlopu wychowawczego
Możesz wrócić do pracy po urlopie wychowawczym w każdym momencie, o ile twój pracodawca wyrazi na to zgodę. Jeśli nie zgadza się na twój wcześniejszy powrót do pracy, najpóźniej 30 dni przed datą planowanego powrotu do pracy musisz powiadomić pracodawcę pisemnie o zamiarze wcześniejszej rezygnacji z urlopu wychowawczego. W takiej sytuacji pracodawca nie ma prawa ci odmówić powrotu.Obniżenie wymiaru czasu pracy zamiast urlopu wychowawczego
Ponieważ przebywanie na urlopie wychowawczym wiąże się z brakiem wynagrodzenia, możesz skorzystać z innej opcji, dzięki której będziesz mieć czas na opiekę nad dzieckiem, jednocześnie zarabiając pieniądze. Zamiast urlopu wychowawczego możesz skorzystać z obniżenia wymiaru czasu pracy do wymiaru nie niższego niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy w okresie, w którym masz prawo do korzystania z urlopu wychowawczego. W tym celu musisz złożyć u pracodawcy stosowny wiosek, którego nie może on odrzucić. Wraz z obniżeniem czasu pracy nastąpi proporcjonalne obniżenie twojej pensji.Do wniosku o obniżenie wymiaru czasu pracy musisz dołączyć:
- skrócony odpis aktu urodzenia dziecka (dzieci) lub zagraniczny akt urodzenia dziecka (dzieci) albo kopie tych dokumentów;
- oświadczenie o okresie, przez który zamierzasz korzystać z prawa do wykonywania pracy w obniżonym wymiarze w czasie, w którym mogłabyś/mógłbyś korzystać z urlopu wychowawczego.
Ochrona przed zwolnieniem w trakcie urlopu wychowawczego
Podczas korzystania z urlopu wychowawczego jesteś chroniona przed zwolnieniem z pracy. Zgodnie z Kodeksem pracy pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę w okresie od dnia złożenia przez ciebie wniosku o udzielenie urlopu wychowawczego do dnia jego zakończenia.Ale są od tego pewne wyjątki. Rozwiązanie umowy o pracę może nastąpić w sytuacji, gdy:
- pracodawca ogłosi upadłość lub likwidację;
- zachodzą przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika;
- zostały przeprowadzone przez pracodawcę zwolnienia grupowe.
Ciąża w trakcie urlopu wychowawczego
Jeżeli w trakcie korzystania z urlopu wychowawczego zaszłaś w ciążę, masz prawo do skorzystania z dwóch możliwości: przejścia na zwolnienie lekarskie lub pozostanie na urlopie wychowawczym.Jeżeli skorzystasz z L-4, będziesz mogła otrzymać:
- zasiłek chorobowy z tytułu ciąży w wysokości 100 proc. wynagrodzenia otrzymywanego przed pierwszym porodem;
- urlop macierzyński.
Musisz podjąć jednak pewne kroki – przerwać urlop wychowawczy i wrócić chociażby na jeden dzień do pracy i przedłożyć L-4 pracodawcy. Zgłaszając swój powrót, uprzedź pracodawcę o tym, że jesteś w ciąży i planujesz L4. Ważne, aby takie zwolnienie lekarskie przedłożyć w ciągu 7 dni od jego wystawienia. Następnie od dnia porodu masz prawo do pełnego urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego. Natomiast po wykorzystaniu 52 tygodni ma prawo do kolejnego urlopu wychowawczego.
Urlop wychowawczy w 2021: komu nie przysługuje?
Rodzic nie ma prawa do urlopu, gdy:- ma ograniczoną lub zawieszoną władzę rodzicielską;
- nie ma władzy rodzicielskiej;
- jest pozbawiony władzy rodzicielskiej.
W sytuacji, gdy jeden rodzic nie żyje, drugiemu przysługuje prawo do 36 miesięcy opieki nad dzieckiem w ramach tego uprawnienia rodzicielskiego.
Urlop wychowawczy - najczęstsze pytania:
Kiedy można skorzystać z urlopu wychowawczego? | Z urlopu wychowawczego można korzystać do końca roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy 6 lat. |
---|---|
Kto może skorzystać z urlopu wychowawczego? | Z 36 miesięcy urlopu wychowawczego nie może skorzystać tylko jeden rodzic – przynajmniej jeden miesiąc dziecko musi spędzić z drugim z rodziców. |
Czy możliwa jest wspólna opieka nad dzieckiem jednocześnie? | Rodzice mogą opiekować się dzieckiem jednocześnie przez cały okres trwania urlopu wychowawczego. |
Kiedy złożyć wniosek o urlop wychowawczy? | Wniosek o urlop należy złożyć nie później niż 21 dni przed planowaną datą jego rozpoczęcia. |
Zobacz także:
- Urlop ojcowski 2021: kto może otrzymać?
- Ile pieniędzy na dziecko w 2021? [ZASIŁKI, ULGI ŚWIADCZENIA]
- Zasiłki dla samotnej matki 2021