Dolegliwości w ciąży – 8 typowych dolegliwości wg trymestru ciąży

Dolegliwości w ciąży pojawiają się od momentu zapłodnienia, a niektóre z nich mogą trwać aż do samego porodu. Taką dolegliwością są np. zaparcia, na które skarży się większość ciężarnych. Nudności i wymioty oraz parcie na mocz to typowe dolegliwości początków ciąży. W drugim trymestrze ciąży kobiety narzekają na obrzęki oraz ból pleców i brzucha, zaś żylaki i hemoroidy to problemy charakterystyczne dla ostatnich miesięcy ciąży. Zobacz, które dolegliwości w ciąży są normą, a które wymagają konsultacji lekarskiej.

Dolegliwości w ciąży:

• w pierwszym trymestrze
• w drugim trymestrze
• w trzecim trymestrze
• pierwsza ciąża a kolejne

Dolegliwości w ciąży w pierwszym trymestrze

Dolegliwości w ciąży w pierwszym trymestrze (do 13. tygodnia ciąży) to najczęściej pierwsze sygnały, że kobieta spodziewa się dziecka. Bywa nawet tak, że zanim zatrzyma się u niej miesiączka, mogą już pojawić się pierwsze ciążowe objawy, jak np. tkliwość piersi i nadwrażliwość na zapachy. Wiele objawów ciąży jest nieprzyjemnych dla kobiet.

Oto dolegliwości w ciąży najbardziej typowe dla pierwszego trymestru:

• mdłości i wymioty – w pierwszych tygodniach ciąży mogą dokuczać przez cały dzień; pomagają na nie wstawanie z łóżka od razu po przebudzeniu, jedzenie małych, częstych posiłków, picie dużej ilości wody z dodatkiem imbiru,

Niepowściągliwe wymioty, to rzadka, ale bardzo dokuczliwa dolegliwość, dotykająca około 2 proc. kobiet w ciąży. Jest to nasilona postać mdłości i wymiotów, towarzyszących kobietom w pierwszych tygodniach ciąży. Bardzo utrudniają codzienne funkcjonowanie kobiety, gdyż nie pojawiają się o konkretnej porze, są nagłe i zdarzają się także nocą. Najczęściej konieczna jest hospitalizacja i dożylne podanie płynów.

• nadwrażliwość na zapachy – często dotyczy zapachów, które przed ciążą nie przeszkadzały kobiecie lub nawet były przez nią lubiane, najlepiej w tym czasie ich unikać,
• nadwrażliwość na smaki – należy unikać gotowania i spożywania posiłków o intensywnym zapachu,
• tkliwość piersi – pod wpływem hormonów stają się większe i pełniejsze, a także obrzmiałe, co może powodować ból podczas dotyku; stosowanie termoterapii, czyli naprzemiennie zimnych i ciepłych okładów powinno przynieść ulgę,
• zmęczenie i senność – w ten sposób organizm radzi sobie ze zmianami hormonalnymi; warto spać tyle, ile podpowiada organizm,
• częste oddawanie moczu – powoduje je rosnąca macica uciskająca na pęcherz moczowy oraz spowodowane hormonami przekrwienie układu moczowego; należy unikać spożywania produktów zawierających kofeinę, gdyż mogą zwiększać potrzebę częstego oddawania moczu,
• zgaga – to także efekt działania hormonów, a konkretnie progesteronu w efekcie czego dochodzi do rozluźnienia zwieracza między przełykiem a żołądkiem i cofania się treści żołądkowej; trzeba jeść małe posiłki, pić dużo wody, unikać smażonych i tłustych potraw oraz gazowanych napojów,
• zaparcia – odpowiada za nie progesteron, który osłabia mięśnie jelit; pomogą produkty zawierające błonnik, picie soków warzywnych i owocowych oraz wody z cytryną lub z miodem na czczo, a także ruch w postaci np. spacerów,
• biegunka – zaparcia występują w ciąży znacznie częściej, ale przyszłe mamy mogą także mieć problem z biegunką, co jest efektem zapłodnienia oraz zmian hormonalnych; pomoże picie dużej ilości wody (ok. 2 litrów), lekkostrawna dieta oraz ograniczenie spożycia produktów bogatych w błonnik,
• bóle i zawroty głowy – wywołują je skoki ciśnienia spowodowane nagłym jego spadkiem; uśmierzenie bólu może przynieść odpoczynek w cichym, ciemnym i wywietrzonym pokoju, relaksująca kąpiel, chłodny okład na czoło, trzymanie stóp w misce z ciepłą wodą i picie dużej ilości wody,
• upławy – pod wpływem hormonów zwiększa się ilość wydzieliny pochwowej, jeżeli doszło do infekcji, trzeba koniecznie je leczyć, gdyż zaniedbanie grozi poronieniem lub przedwczesnym porodem; aby im przeciwdziałać, należy unikać cukru w diecie oraz spożywać więcej jogurtów i kefirów (mają pałeczki kwasu mlekowego),
• wzdęcia – to częsty problem kobiet w ciąży, powoduje je progesteron wpływający na spowolnienie perystaltyki jelit, co prowadzi do gromadzenia się gazów i wzdęć; aby im zapobiec, należy unikać dużych posiłków i spożywania produktów wzdymających takich jak groch, fasola oraz zadbać o aktywny tryb życia np. spacery.

Takie dolegliwości w ciąży w pierwszym trymestrze jak omdlenia, krwawienie z dróg rodnych i skurczowy ból podbrzusza koniecznie wymagają konsultacji lekarskiej, gdyż mogą być objawem problemów z ciśnieniem, poronienia lub ciąży pozamacicznej.

Dolegliwości w ciąży w drugim trymestrze

Drugi trymestr ciąży (od 14. do 28. tygodnia ciąży) to zazwyczaj bardzo dobry okres w samopoczuciu fizycznym przyszłej mamy, gdyż mija wiele dolegliwości z początków ciąży. Może jednak zdarzyć się, że niektóre z nich będą jej nadal towarzyszyć, nawet do samego porodu. Dochodzą także nowe uciążliwości.

Najczęstsze dolegliwości w ciąży w drugim trymestrze:

• ból pleców – powiększający się brzuch obciąża kręgosłup przyszłej mamy; pomoże odpoczynek, unikanie noszenia ciężarów i długiego stania, spanie na lewym boku, z poduszką wsuniętą między kolana, noszenie butów na niskim obcasie,
• ból brzucha – rosnąca macica naciska na narządy wewnętrzne, ale też rozciągają się mięśnie, stawy i więzadła w obrębie miednicy, co może powodować dolegliwości bólowe; pomaga lekkostrawna dieta i picie odpowiedniej ilości płynów na dobę, odpoczynek w pozycji leżącej lub ciepła kąpiel,
• popuszczanie moczu – mięśnie dna miednicy są rozciągnięte, co sprzyja mimowolnemu popuszczaniu moczu podczas kichania, kaszlu lub śmiechu; aby temu zapobiec, trzeba regularnie ćwiczyć mięśnie Kegla i unikać potraw i napojów mogących podrażnić pęcherz – kawa, cytrusy, ostre przyprawy,
• obrzęki kończyn – to skutek zatrzymania w organizmie wody oraz ucisku macicy na żyłę główną dolną; trzeba unikać długiego chodzenia i stania, spożywania soli, pomaga odpoczynek z nogami uniesionymi wyżej,
• skurcze łydek – powoduje je ucisk macicy na naczynia krwionośne oraz niedobór magnezu, potasu i wapnia; należy uzupełnić ich braki, spożywając m.in. otręby, siemię lniane, orzechy, pomidory i warzywa strączkowe,
• drętwienie rąk – opuchnięte tkanki nadgarstka uciskają nerwy dłoni, należy unikać ucisku dłoni np. podczas snu,
• zawroty głowy, zasłabnięcia – to skutek kłopotów z krążeniem, dochodzi do nich zwykle przy gwałtownej zmianie pozycji ciała; konieczne jest wykonywanie spokojnych ruchów w czasie wstawania lub zmiany pozycji, nawadnianie organizmu i regularne spożywanie posiłków, aby zapobiec spadkowi cukru we krwi,
• swędzenie brzucha – powoduje je rozciągająca się skóra; najlepiej smarować ją balsamami nawilżającymi i natłuszczającymi,
• zaparcia, zgaga, niestrawność – nadal się utrzymują i tak może już być aż do porodu,
• biegunka.

Obrzęki całego ciała, wysokie ciśnienie, nagły przyrost wagi ciała i częste oddawanie moczu mogą być sygnałem zatrucia ciążowego lub cukrzycy ciążowej i wymagają leczenia oraz szczególnej kontroli ginekologicznej.

Dolegliwości w ciąży w trzecim trymestrze

W czasie trwania trzeciego trymestru (od 28. do 40. tygodnia ciąży) najbardziej dokuczają kobiecie dolegliwości związane z bardzo już dużym brzuchem ciążowym.

Najczęstsze dolegliwości w ciąży w trzecim trymestrze ciąży:

• żylaki – powiększona macica utrudnia odpływ krwi z kończyn dolnych, wskutek czego dochodzi do powstania żylaków; aby im zapobiegać, trzeba regularnie się ruszać i unikać długotrwałego stania i siedzenia,
  

Nadal mogą utrzymywać się także dolegliwości z poprzednich trymestrów ciąży – parcie na pęcherz i popuszczanie moczu, ból pleców oraz zgaga.

Na takie dolegliwości jak swędzenie całego ciała, pieczenie podczas oddawania moczu lub regularne, bolesne skurcze macicy trzeba szczególnie uważać – mogą one być objawami cholestazy ciążowej, zapalenia pęcherza moczowego lub przedwczesnego porodu.

Dolegliwości w pierwszej ciąży i w kolejnych

Każda ciąża jest inna, dlatego nie można stwierdzić, że jeżeli kobieta w pierwszej ciąży miała typowe dolegliwości w postaci mdłości i wymiotów, zgagi i bólu głowy, to i w następnej ciąży one wystąpią.

Są kobiety odczuwające mniejsze dolegliwości w kolejnych ciążach, jak i takie, które mają ich podobną ilość lub też więcej. Doświadczenie pokazuje, że często się zdarza, że dolegliwości ciążowe mogą być podobne, lecz różnić się skalą natężenia. Wiele zależy od indywidualnych predyspozycji, stąd samopoczucie ciężarnej może znacznie odbiegać od tego, czego doświadczyła podczas pierwszej ciąży.

Wiadomo natomiast, że kobieta spodziewająca się dziecka po raz drugi dziecka może mieć szybciej widoczny powiększony brzuch. Wynika to z nadwyrężenia napięcia mięśni brzucha w pierwszej ciąży.

Szybko rosnący brzuch może przyspieszyć takie dolegliwości jak:

• obrzęki rąk i nóg,
• bóle pleców,
• bóle brzucha,
• popuszczanie moczu,
• skurcze łydek,
• żylaki,
• zadyszka.

Z reguły w drugiej ciąży kobiety odczuwają większe zmęczenie, na co bardzo duży wpływ ma fakt, że nie mogą sobie pozwolić na dłuższy odpoczynek ze względu na większą ilość obowiązków i konieczność opieki nad dzieckiem.

Źródło: Heidi E. Murkoff „W oczekiwaniu na dziecko", Wydawnictwo Rebis

Zobacz także:

• Jak radzić sobie z bólem w ciąży
• Naukowcy: „Mdłości w ciąży to dobry znak!”. Sprawdź, czemu
• Opuchlizna w ciąży: dlaczego nie wolno lekceważyć obrzęków?